Veel vrouwen hebben te maken met PCOS en lopen vaak tegen hetzelfde probleem aan: het lukt ze niet (meer) om gewicht te verliezen. Sterker nog, ze komen door de aandoening juist aan. Wat is PCOS precies en welk effect heeft deze aandoening op gewichtsverlies? In deze blog heb ik het uitgebreid over PCOS en afvallen, waar je tegenaan loopt en hoe je het op de beste manier kan aanpakken.
Wil je meteen aan de slag en leren hoe je niet alleen je droomgewicht bereikt maar ook behoudt? Meld je dan gratis aan voor ‘Afvallen en op gewicht blijven doe je zo’.
PCOS en afvallen: wat houdt het in?
PCOS staat voor Polycysteus Ovarium Syndroom. Het is een veelvoorkomende hormonale aandoening die naar schatting 5–20% van de vrouwen in de vruchtbare leeftijd treft. De symptomen verschillen per vrouw, wat de diagnose soms vertraagt.
Veelvoorkomende klachten zijn:
- Onregelmatige of uitblijvende menstruatie
- Overmatige haargroei (hirsutisme)
- Acne en een vette huid
- Onvruchtbaarheid door het uitblijven van de eisprong
- Gewichtstoename of moeite met afvallen
Hoewel deze symptomen het meest voorkomen, ervaren veel vrouwen ook andere klachten, variërend van vermoeidheid tot stemmingswisselingen.
Het verband tussen PCOS en zwaarder worden (gewichtstoename)
Ongeveer de helft van de vrouwen met PCOS kampt met overgewicht of obesitas. Dit is geen toeval: verschillende onderdelen spelen hierbij een rol.
1. Insulineresistentie
Een groot deel van de vrouwen met PCOS heeft insulineresistentie. Dit betekent dat de cellen minder goed reageren op insuline, waardoor het lichaam méér insuline aanmaakt. Hoge insulinespiegels bevorderen vetopslag en maken afvallen lastiger.
2. Verstoorde eetlust
Onderzoek wijst uit dat vrouwen met PCOS vaker en langer een hongerprikkel ervaren. Dit verhoogt de kans op overeten.
3. Hormonale disbalans
Een verhoogd testosteronniveau kan leiden tot vetopslag rond de buikstreek. Dit is een risicofactor voor onder andere hart- en vaatziekten.
4. Psychologische factoren
Het leven met PCOS kan emotioneel zwaar zijn. Stress, verdriet en onzekerheid worden soms opgevangen met emotie-eten, wat gewichtsverlies extra lastig maakt.
5. Minder energie en beweging
Door vermoeidheid of lichamelijke klachten bewegen vrouwen met PCOS vaak minder. Minder beweging betekent minder energieverbruik en dus sneller gewichtstoename.
PCOS en afvallen: is dat nog wel mogelijk?
Goed nieuws: ja, er is veel dat je zelf kunt doen. Uit onderzoek blijkt dat een gewichtsverlies van 5–10% van het lichaamsgewicht vaak al zorgt voor duidelijke verbeteringen in PCOS-klachten, zoals een regelmatiger cyclus en een betere insulinegevoeligheid.
Voeding en PCOS
- Kies voor voeding met een lage glycemische index (langzame koolhydraten) en veel vezels.
- Zorg voor voldoende eiwitten, die verzadigen en helpen spiermassa te behouden.
- Houd je totale energie-inname in balans: langdurig een lichte negatieve energiebalans leidt tot gewichtsverlies.
Beweging en PCOS
- Zowel krachttraining als duurtraining verbeteren de insulinegevoeligheid.
- Het gaat niet alleen om sporten: ook dagelijkse beweging (traplopen, wandelen, huishoudelijke activiteiten) telt mee.
Slaap en stress
- Slechte slaap en hoge stressniveaus verergeren hormonale disbalans. Rust en herstel zijn dus net zo belangrijk als voeding en beweging.
Veelgestelde vragen over PCOS en afvallen
Is een ketogeen dieet goed bij PCOS?
Onderzoek naar het ketogeen dieet bij PCOS is beperkt. Sommige kleine studies laten verbeteringen zien in insulinegevoeligheid en gewichtsverlies, maar er zijn ook risico’s. Een minder streng koolhydraatarm of laag-GI dieet is vaak beter vol te houden.
Hoeveel gewichtsverlies is nodig om effect te merken?
Een verlies van 5–10% van het lichaamsgewicht kan al leiden tot een betere cyclus en verminderde symptomen. Meer afvallen kan extra voordelen opleveren, maar kleine stappen maken ook verschil.
Kan ik afvallen met PCOS zonder overgewicht?
Ja, ook vrouwen met een normaal gewicht (zogenoemde ‘lean PCOS’) kunnen baat hebben bij gezonde voeding, regelmatige beweging en stressmanagement. Het doel is dan niet afvallen, maar hormonale balans en klachtenvermindering.
Helpen supplementen echt?
Supplementen zoals inositol en vitamine D worden onderzocht, maar resultaten zijn wisselend. Ze kunnen ondersteuning bieden, maar zijn geen vervanging voor leefstijlveranderingen.
Afvallen en PCOS kan dus samengaan
Afvallen met PCOS is uitdagend, maar zeker niet onmogelijk. Wetenschappelijk onderzoek laat zien dat kleine, structurele veranderingen in voeding, beweging en leefstijl al een groot verschil kunnen maken. Door realistische doelen te stellen en stap voor stap te werken aan je gezondheid, kun je de klachten verminderen en grip krijgen op je gewicht.
